Jezusi dhe Muhamedi

Vëllezër në besim dhe sfida për të ecur gjurmëve të tyre
në një botë shekullariste

“Nëse Zotin do ta besonit siç i takon vërtetë Madhështisë së Tij, atëherë Ai do t’ju ushqente ashtu siç ushqen zogjtë, të cilët dalin prej foleve me barkun bosh dhe kthehen të ngopur”, ka thënë Profeti i fundit universal, Muhamedi (a.s). Ngjashmërish, sipas autorit të Ungjillit të Mateut, Jezusi i drejtohet turmës më këto fjalë: “Prandaj po ju them të mos shqetësoheni për jetën, se çfarë do të hani e çfarë do të pini; apo për trupin tuaj se çfarë do të vishni. A nuk është jeta më e shtrenjtë se ushqimi dhe trupi më i rëndësishëm se sa veshja? Shihni një herë zogjtë në qiell; ata as nuk korrin, as nuk vjelin e as ruajnë në hangar, e Ati i tyre qiellor i ushqen Ata. A nuk jeni ju shumë më të vlefshëm se ata?” Pa kaluar shumë kohë iu drejtua sërish turmës: “O ju që fort pak besoni?”

Fjala besim, si fillim nënkuptonte pak a shumë të kesh besim tek dikush, siç themi dhe ne ‘kam besim’ në një shok apo në një ideal. Apo siç ka thënë Karen Armstrong, “Besimi nuk ishte thjesht një pikëpamje intelektuale, por virtyt: ishte lëvrimi i kujdesshëm nëpërmjet ritualeve dhe miteve të fesë, i bindjes se pavarësisht nga dëshmitë për të kundërtën, jeta kishte një qëllim dhe vlerë përfundimtare."

Është sëmundje e kohëve moderne që kjo mënyrë e të kuptuarit të besimit shihet brendaqenësisht holistike, gjë që i bën shpalljet qiellore hutuese për mendjen e fëmijëve të modernizmit. Në Kuran thuhet: "Nuk është devotshmëri të ktheni fytyrat nga lindja apo nga perëndimi, por i devotshëm është kush beson në Zot…" Në gjuhën arabe këto fjalë mbartin shumë peshë, peshë të cilën për fat të keq e humbasin gjatë përkthimit. Ata kanë një domethënie të madhe, pasi abstraktja duhet të personifikohet, ideja e \'devotshmërisë\' apo \'bir\' siç quhet në arabisht, duhet t\'i përkasë dikujt dhe lokusi i këtij personifikimi është njeriu. Bir, devotshmëria, siç ka thënë interpretuesi i famshëm i Kuranit, Sujutiu: "Është vepra e mirë në çdo plan të realitetit." Ngjashmërish, tek autori i librit të Veprave kemi përshkrimin që i bën Pjetri Jezusit, kur e kanë pyetur rreth tij: "Ai shkonte mes njerëzish duke u bërë mirë dhe duke i shëruar të gjithë ata që ishin të poseduar nga djalli, sepse Zoti ishte me të." E tillë ishte trashëgimia dhe bujaria profetike.

Profeti Muhamed (a.s) një herë ka thënë: "Njerëzit janë vartësit e Zotit dhe më të dashur prej tyre tek Zoti janë ata që shfaqin moralin më të mirë tek vartësit e Tij." Tek dashuria vëllazërore manifestohet besimi i vërtetë, pasi ai ka thënë: "Askush nuk do të besojë vërtetë derisa të dojë për vëllanë e tij atë që do për vete." Dijetarët e mëdhenj të traditës profetike si Ibn Haxher Askalani dhe Sherafudin Neveviu kanë thënë se fjalët \'vëllai i tij\' përfshijnë çdokënd, pavarësisht nga besimi. Ngjashëm me këtë, autori i Ungjillit të Lukës ka shkruar lidhur me Jezusin: "Në një takim, një njohës i mirë i ligjit u ngrit për ta testuar Jezusin. \'Mësues,\' -pyeti ai- \'ç\'duhet të bëj për të fituar jetën e përtejme? Çfarë thotë Ligji?" Ai u përgjigj: "Po ti si e lexon atë?" Ai tha: "Duaje Zotin tënd me gjithë fuqinë e zemrës, të shpirtit dhe të mendjes" dhe "duaje fqinjin siç do veten tënde." Nuk ka dyshim se ky është shembulli i një samaritani të mirë, i dikujt jashtë traditës zakonore hebreje, i një njeriu që pasqyron vetëm të mirën e cila i karakterizon njerëzit e Zotit. Të mos i drejtosh sytë vetëm kah vetja por dhe nga të tjerët, është shumë thelbësore për një fe qiellore, diçka diametralisht i kundërt me modernizmin.

Tipari dallues i modernizmit është individualizmi; në gjuhën e spiritualitetit klasik islam quhet annaanija. Ky tipar na pengon të ecim në gjurmët e Jezusit dhe të Muhamedit (paqja qoftë mbi ta). Ja si e përshkruan me të drejtë Huston Smith: "Modernizmi na fryn me një lloj besimi se nuk ka të drejtë më të lartë se sa e drejta për të zgjedhur atë që ne besojmë, dëshirojmë, që na nevojitet apo që duam ta zotërojmë. Kjo na brumos me kulturën e \'narcizizmit\'. Por shpalljet qiellore kërkojnë prej nesh që t\'i druhemi unit. Kjo është norma profetike, e cila na nxit të futemi në këtë garë.

Gara në punë të mira është thelbi i ekonomisë hyjnore. Autori i Ungjillit të Mateut shprehet se Jezusi ka thënë: "Një nxënës nuk qëndron më lart se mësuesi i tij, e as një shërbëtor mbi padronin e tij. I mjafton një nxënësi të jetë si mësuesi dhe një shërbëtori të jetë si padroni i vet."

Një herë Muhamedi (a.s) duke folur për namazin iu drejtua shokëve të tij: "Faluni ashtu siç më keni parë mua." Dhe Zoti kur i drejtohet ymetit të Muhamedit (a.s) thotë: "Nëse më doni mua, atëherë më pasoni që Zoti t\'ju dojë."

Pra Zoti ka dërguar profetë për bijtë dhe bijat e Ademit, duke mbjellë tek ata një besim që vendos profetin mbi veten. Sërish autori i Ungjillit sipas Mateut shprehet se Jesusi (a.s) ka thënë: "Kushdo që don babanë apo nënën e tij më shumë se sa mua, nuk më meriton; kushdo që don birin apo bijën e vet më shumë se sa mua, nuk më meriton; kushdo që nuk merr kryqin dhe nuk më pason, nuk më meriton; kushdo që gjen jetën do ta humbasë atë dhe kushdo që humb jetën për hir timin, do ta gjejë atë." Transmetohet se Muhamedi (a.s) ka thënë: "Askush nga ju nuk do të besojë vërtetë derisa unë të jem më i dashur për të se sa prindërit, fëmijët apo gjithë njerëzimi!"

Kur Musai (a.s) iu drejtua Zotit se për kë është dërguar tek Faraoni, sipas përkthimit të shekullit të dytë p.e.s nga gjuha hebraike e njohur si septuagint, Zoti thotë: "ego eimi ho On\', "Unë jam Ai që jam". Ngjashmërish, në Kuran thuhet se Zoti iu drejtua Musait (a.s) kur ai ishte pranë zjarrit: "Vërtetë Unë jam Zoti yt, e ti zbathi këmbët sepse je në luginën e shenjtë Tuva. Unë të zgjodha ty, prandaj dëgjo me vëmendje atë çka të shpallet. Vërtet Unë, Unë jam Zoti dhe nuk ka tjetër përveç Meje, prandaj më adhuroni Mua dhe faleni namazin për të më përkujtuar." Musai (a.s) u zgjodh për të shkuar te ai që i kishte kaluar caqet, "Shko tek Faraoni sepse vërtetë ai e ka tepruar." Por kur Musai (a.s) u përball me të, përgjigja e tij nuk ishte tjetër veçse: "A nuk jam unë zoti juaj më i lartë?" Pikërisht kjo vete faraonike, e cila kërkon t\'i veshë vetes \'Unin\' hyjnor, është shkatërrimi dhe helmi i njeriut modern.

William Shaddon, anëtar i kolegjiumit të mjekëve në Universitetin e Kolumbisë, pas një reflektimi dhe meditimi mbi karrierën e tij citon: "Vëzhgimet e vazhdueshme nëpër klinika më kanë çuar në përfundimin e pashmangshëm se ekziston një etje më universale dhe më gjithëpërfshirëse në ndërtimin e njeriut, e cila është më e zjarrtë se dëshira për marrëdhënie seksuale, më e fortë se etja për pushtet shoqëror, më e ngulur se dëshira për të pasur...Ajo është etja për të gjetur rrugën e drejtë- etja për orientim."

Muhamedi dhe Jezusi (paqja qoftë mbi ta) erdhën që të dy në këtë botë- ashtu si dhe profetët e tjerë- për të ndërtuar një Realitet ku Zoti është në qendër të gjithçkaje, një realitet që mbizotëron mbi çdo realitet tjetër. Erdhën për të siguruar se boshti rreth të cilit sillen individët, bashkësitë dhe qytetërimet është një bosht vertikal qiellor dhe jo një bosht horizontal tokësor, si ai i modernizmit. Archibald MecLeith ka thënë: "Një botë merr fund kur metafora e saj vdes dhe metafora e modernizmit- zhvillimi pa fund nëpërmjet teknologjisë së fuqishme shkencore- ka vdekur tashmë.\'

Që të dy, Jezusi dhe Muhamedi patën ngritjet e tyre; të krishterët besojnë në kthimin e Jezusit; për myslimanët, kthimi i Muhamedit (nga nata e miraxhit) qe ndihmë qiellore që sistemoi jetën e njerëzimit- që para së gjithash çoi në themelimin e institucionit të namazit. Kthimi kah Qabeja, që në vetvete është një shëmbëlltyrë e strukturës qiellore dhe parajsore, Bujt el-M\'amur, është pikërisht përgjigje për të gjetur orientim. Kësisoj, kur njeriu nuk mund të ngrihet njëherësh në qiell, Zoti ia lehtëson rrugën duke i mundësuar që këtu një pjesë të saj. E gjatë kësaj ngritjeje nuk të ndihmon asgjë tjetër, veç busullës profetike; tregues dhe shenjë për njerëzit e Zotit.

Në vitin 1882 në veprën e tij \'Shkenca Homoseksuale\' Niçja shpalli se Zoti kishte vdekur. Ai përdori si alegori shembullin e një njeriu të çmendur që lëvizte nëpër treg duke thirrur me zë të lartë: "Po kërkoj zotin!\' Tek po sorollatej këtej e andej, kalimtarët i thoshin nëse e imagjinonte dot se Zoti kishte emigruar apo shkuar diku me pushime. Ndërsa ai i shikonte me habi. "Ku ka shkuar Zoti? Ata i përgjigjeshin: "Ne e kemi vrarë atë, unë dhe ti bashkë! Të gjithë ne jemi vrasësit e tij!" I çmenduri i Niçes besonte se vdekja e Zotit e kishte shkatërruar njerëzimin që nga rrënjët, duke e flakur tokën në një univers pa udhë. Çdo gjë që më parë u kishte dhënë njerëzve ndjesinë e orientimit përfundimtar, ishte zhdukur. "A ekziston më një mbi dhe një nën"- kishte pyetur. "A nuk është sikur po ecim në një kotësi pafund?" Pa busullën profetike, me gjithë dinamizmin dhe entuziazmin për të ardhmen, mendimin vizionar dhe kulturën përparimtare, do të ishim të paaftë të orientonim veten. Ndoshta kjo gjë ishte fryti i hidhur i gjithë asaj çka William Shaddon vëzhgoi gjatë veprimtarisë së tij klinike. Njohja dhe ecja mbi rrugët që shtruan Jezusi dhe Muhamedi u bë thuajse e pamundur.

Pa Zotin në qendër, zemra e njeriut nuk mbetet bosh, por mbushet me diçka tjetër, me veten e tij, siç ka thënë Karl Marks, \'profeti\' i kohëve moderne: "Humanizmi është mohimi i Zotit dhe pohimi i plotë i njeriut." Tek ungjillit sipas Lukës thuhet se Jezusi ka dhënë shembullin e mbjellësit: "Por fara mbin tek ata që kanë një zemër të mirë dhe fisnike, që e dëgjojnë fjalën kapen pas saj dhe me qëndrueshmëri japin të korrura." Muhamedi, pesë shekuj më vonë, përforcon këtë mësim të vëllait të tij duke thënë: "Vërtet që Zoti ka enët e veta mes njerëzve në tokë; enët e Zotit tuaj janë zemrat e shërbëtorëve të Tij të devotshëm dhe më të devotshëm tek Ai janë ata më të pastrit, më fisnikët." Ai gjithashtu ka thënë: "A nuk gjendet brenda jush një copë mishi që nëse është në rregull, i gjithë trupi është në rregull e nëse devijon, i gjithë trupi devijon? A nuk është ajo zemra?"

Duhet të pyesim veten se çfarë di njeriu modern për zemrën, për atë zemër për të cilën flisnin Jezusi dhe Muhamedi, pasi ajo është bërë shumë periferike dhe mendja është bërë boshti i gjithçkaje. Siç na mëson dhe Kurani, nuk është syri fizik ai që verbohet, por syri i zemrës; syri fizik është porta që ndihmon intelektin për të njohur realitetin, një dimension ky horizontal, por është syri i zemrës ai që pranon nga qielli mesazhet hyjnore, një dimension ky vertikal.

Tek fliste për zemrën, Jezusi përmendi qëndrueshmërinë, atë qëndrueshmëri që prodhon \'të korra të majme\'. Zoti përdor një gjuhë pak a shumë të ngjashme në Kuran kur pohon: "Suksesi i vërtetë u përket besimtarëve." Dhe kësaj here përkthimi na lë në baltë. Fjala \'felah\' e gjuhës arabe, e përkthyer si sukses, gjuhësisht do të thotë ta punosh tokën dhe të prodhosh shumë të ardhura, ndërsa fjala \'fallaah\' do të thotë bujk, punues i tokës. Kur flet për shpirtin Zoti thotë: "Vërtet ka fituar ai që pastroi vetveten dhe ka humbur ai që e poshtëroi atë." Kjo fitore arrihet duke ditur se si të bëhet, jo me duhet të bëhet. Alkimistët e hershëm kërkonin të gjenin një substancë që do të kthente çdo metal në ar. Me gjithë ritmin e vrullshëm në fushën e shkencës, si duket njeriu modern nuk po arrin dot të bëjë realitet ëndrrën e alkimistëve, e jo më të ketë njohuri për alkiminë e zemrës.

Muhamedi (a.s) ka thënë: "Çdo shpallje hyjnore (fe) gëzon një cilësi të veçantë, dhe e veçanta e kësaj feje është modestia apo \'haja\'." \'Haja\' rrjedh nga fjala hajja që do të thotë \'të jetosh\'. Çdo mesazh profetik është jetëdhënës. Autori i ungjillit të Gjonit shkruan se Jezusi (a.s) ka thënë: "Zoti aq shumë e deshi botën sa dha birin e Tij të vetëm, e kushdo që do ta ndiqte nuk do të zhdukej, por do të fitonte jetën e përjetshme." Ky verset biblik mbart diçka universale dhe në të njëjtën kohë shënjon një cilësi unike të thirrjes së Jezusit e mbështetur mbi dashuri; ky mesazh universal përçohet dhe në Kuran: "O ju që keni besuar! Përgjigjuni thirrjes së Allahut dhe të Dërguarit të Tij që ju ftojnë në atë që ju jep jetë." Një ditë tek po fliste me shokët e tij, Muhamedi tha: "Tregohuni modest ndaj Zotit, ashtu siç i takon Atij." Ne arabisht kemi fjalën \'istahju\', përforcim i foljes \'hajj\', ku kuptimi i parë leksikor është \'të japësh jetë\' apo të bësh të mundur \'jetën\'. Lutja profetike atëherë nënkupton se ka një dëshirë hyjnore, e cila nëpërmjet Muhamedit kërkon t\'i japë jetë njerëzimit.

Megjithatë, tipari dallues i Muhamedit është mëshira: "Ne të dërguam ty mëshirë për gjithë krijimin." Në një hadith kudsi, ku Zoti i flet Muhamedit jo me shpallje, por me inspirim, thuhet: "Unë jam Zoti, Unë jam i Gjithëmëshirshmi, Unë e krijova mitrën (rahim) dhe ajo ka rrjedhur nga Emri Im." Është pikërisht kjo cilësi mëshire e fesë profetike ajo që siguron jetën. Gjithçka Muhamedi solli nga Zoti i Tij ishte për ta motivuar dhe veshur me një petk të shenjtë jetën tonë, sepse kjo botë është thjeshtë një vend për të reflektuar mbi realitetin e jetës e cila i përket Xhenetit. Shpallja apo zbulesa është një grisje e perdeve që na pengojnë të dallojmë të Vërtetën.

Njeriu modern me ekzistencën e tij shekullariste dhe homo-centrike nuk e nuhat dot aromën e Parajsës. Para se të binte dëshmor, Enes ibn Nadhiri iu drejtua Sad ibn Muadhit: "Sa e mrekullueshme është era e Xhenetit, o Sad! E ndjej tek po vjen nga ana tjetër e Uhudit!" Kështu ishin ata burra dhe gra që u ulën në mexhlisin e shenjtë të Profetit (a.s); dhe ky është dështimi i njeriut modern. E vetmja mënyrë për t\'u bërë pjesë e atij realiteti është të kapemi fort pas litarit të Zotit; shpalljes dhe shembullit profetik, siç na është transmetuar nëpërmjet zinxhirit të trashëgimtarëve të profetëve, nga myslimanët, të devotshmit dhe dijetarët e traditës së shenjtë islame. Zoti nuk na ka privuar prej udhëzimit, siç ka thënë dhe Sejid Husejn Nasër: "Në përputhje me natyrën e vërtetë të gjërave, janë njerëzit ata që duhet t\'i përshtaten hyjnores dhe jo hyjnorja njerëzve."

"O ju njerëz, juve u erdhi i dërguari me të vërtetën (fenë e drejtë) nga Zoti juaj, pra t’i besoni se është më e dobishme për ju. Po nëse vazhdoni ta refuzoni, ta dini se ç’ka në qiej e tokë është vetëm e All-llahut. All-llahu di (gjendjen e robëve), është më i urti." (Kuran, 4:170)

Nga Sheh Neim Abdul Ueliu (Gary Edwards)

Burimi: vizion-islam.com