Koncepcja Boga w Islamie

W IMIĘ ALLAHA MIŁOŚCIWEGO, LITOŚCIWEGO

Wiadomo, że w każdym języku występuje jeden lub więcej terminów używanych dla określenia Boga czy też pomniejszych bóstw. Inaczej jest z wyrazem Allah. Allah jest arabskim imieniem własnym jedynego, prawdziwego Boga. Jemu też ono wyłącznie przysługuje. Termin Allah nie wystę­puje w liczbie mnogiej (tak jak i po polsku Bóg) ani w innych rodzajach gramatycznych. Jest to termin wyjątkowy w porów­naniu ze słowem bóg mogącym przyjmować liczbę mnogą ­bogowie, albo rodzaj żeński - bogini. Warto zauważyć, że Allah jest imieniem własnym Boga w języku aramejskim, który był pokrewny arabskiemu i był językiem Chrystusa (PzN Pokój z Nim).

Idea Jedynego, prawdziwego Boga jest odbiciem jedynej w swoim rodzaju koncepcji, którą Islam łączy z Allahem. Dla muzułmanina Allah jest wszechmocny, jest Stworzycielem i Panem świata; jest do nikogo niepodobny i niczego nie można z Nim porównać. Prorok Muhammad (PzN) został zapytany przez swoich współczesnych o Allaha; odpowiedź nadeszła bezpośrednio od samego Allaha w formie krótkiego rozdziału Koranu, wyrażającego istotę Boskiej jedności oraz credo monoteizmu. Jest to Sura: (Szczerość wiary, 1-4), w której czytamy:

W imię Boga Miłosiernego, Litościwego! Mów: „On jest Allahem Jedynym, Allahem Wiekuistym! Nie zrodził nikogo ani też nie został zrodzony, a nikt nie jest Jemu równy!”.

Niektórzy niemuzułmanie twierdzą, że Allah w Islamie jest bogiem surowym i okrutnym, żądającym bezwarunkowego posłuszeństwa. Nic nie może być dalsze od prawdy, niż to stwierdzenie. Wystarczy wiedzieć, że prawie wszystkie sto czternaście sur Koranu, z wyjątkiem jednej zaczynają się od słów:

W imię Allaha Miłosiernego, Litościwego!

W jednym z hadisów Prorok (PzN) przekazuje nam: Allah jest bardziej kochający i łagodny, niż matka dla swojego ukochanego dziecka.

Ale Allah jest także sprawiedliwy. Stąd złoczyńcy i grzesz­nicy muszą zostać ukarani, a ludzie cnotliwi zasłużą na łaskę i hojność Allaha. W istocie cecha Bożego Miłosierdzia w pełni wyraża się w innym atrybucie Allaha, jakim jest Spra­wiedliwość. Ludzie cierpiący za Życia dla Allaha oraz ci, którzy dręczą i wyzyskują innych, nie zostaną jednakowo potraktowani przez Pana. Oczekiwanie równego ich traktowania byłoby równoznaczne z negacją prawdziwej wiary w odpo­wiedzialność człowieka w przyszłym Życiu, oraz odrzuce­niem pobudek do moralnego i cnotliwego Życia na tym świecie. Wyraźnie i wprost mówią o tym następujące wersety Koranu:

Zaprawdę, ludzie bogobojni znajdą u swego Pana Ogrody Szczęśliwości! Czyż my potraktujemy tych, którzy się poddali, całkowicie tak jak grzeszników? Cóż z wami? Jak sądzicie? (Sura: Pióro, 34-36).

Islam nie pozwala przedstawiać Boga w jakiejkolwiek ludzkiej formie ani ukazywać Go jako obdarzającego łaską jakiejkolwiek jednostki albo narody, z powodu ich dobrobytu, siły lub rasy. On stworzył wszystkie istnienia ludzkie jako równe. Ludzie mogą się wyróżniać i zyskać Jego łaskę tylko poprzez cnotę i pobożność.

Koncepcje mówiące, że Allah odpoczywał siódmego dnia stworzenia, że zmagał się z jednym ze swych żołnierzy, że jest zawistnym intrygantem przeciwko ludzkości, że wcielał się w jakąkolwiek ludzką postać, są bluźnierstwem z muzuł­mańskiego punktu widzenia.

Posługiwanie się jedynym w swoim rodzaju imieniem jako imieniem Boskim dowodzi znaczenia, jakie Islam przywiązuje do czystości wiary w Allaha, który jest istotą posłannictwa wszystkich proroków (PzN). Dlatego Islam uważa łączenie jakiegokolwiek innego bóstwa lub osobowości z Allahem za grzech śmiertelny, którego nigdy nie przebaczy, choć może przebaczyć wszystkie inne grzechy.

Stwórca musi mieć inną naturę niż rzeczy stworzone; posiadając tę samą naturę, byłby ograniczony w czasie, wiec musiałby zostać przez kogoś stworzony. Stąd zaś wynika, że nikt nie jest taki jak On. Jeśli twórca nie jest ograniczony w czasie, musi być wieczny. Ale jeśli jest On wieczny, nie może posiadać uprzedniej, sprawczej przyczyny, a jeśli Jego istnienie nie zostało niczym wywołane, nic poza Nim samym nie każe jej kontynuować, to oznacza, że musi być On samowystarczalny. I ponieważ trwanie Jego własnego istnienia nie zależy od niczego innego, istnienie to nie ma końca. Stwórca jest przez to wieczny i nieśmiertelny. On jest początkiem i końcem.

Jest On samowystarczalny oraz istnieje sam przez się, jeśli użyjemy koranicznego terminu Al-Kajjum. Stwórca kreuje nie tylko w ten sposób, że powołuje do Życia; On także zachowuje przy Życiu i pozbawia egzystencji; jest ostateczną przyczyną wszystkiego, co się zdarza. Allah jest stworzycielem wszystkiego. On jest strażnikiem każdej rzeczy. Do niego należą Klucze niebios i ziemi. I nie ma żadnego stworzenia, które by pełzało po ziemi, a nie było zaopatrzone przez Allaha. On zna miejsce jego przebywania i kryjówki.

Atrybuty Allaha

Jeśli Stwórca jest wieczny i nieśmiertelny, Jego atrybuty muszą być również wieczne i nieśmiertelne. Nie może On postradać Swoich atrybutów, ani też nabyć nowych. Wynika stąd, że posiada On cechy absolutne. A czy nie mogło by istnieć więcej niż tylko jeden Stwórca, posiadający absolutne atrybuty? Czy może być na przykład, dwóch wszechmogących stwórców? Wystarczy chwilę pomyśleć, aby stwierdzić, że nie jest to możliwe. Koran przytacza ten argument w nastę­pujących wersetach:

Allah nie przybral Sobie syna ani nie bylo z Nim żadnego boga, bo wówczas każdy bóg zabrałby to, co stworzył, a niektórzy z nich wznieśliby się ponad innych... A gdyby na niebie i ziemi pomiędzy Allahem byli inni bogowie, to one (niebo i ziemia) uległyby zniszczeniu. (Sura: Wierni, 91 sura: Prorocy, 22).

Jedność Allaha

Koran przypomina nam, że wszyscy rzekomi bogowie są fałszywi. Będzie im zadane pytanie: „Gdzież są ci, którym oddajecie cześć poza Allahem. Czy oni wam pomagają albo czy pomagają samym sobie?” (Sura: Poeci 92-93).

Czcicielom ciał niebieskich cytuje się historię Abrahama (PzN):

A kiedy okryła go ciemna noc, zobaczył gwiazdę i powiedział: „To jest mój Bóg!”. Ale kiedy zniknął na zachodzie, powiedział: „Jeśli mój Bóg nie poprowadzi mnie drogą prostą, to z pewnością będę należał do ludzi błądzących!”. A kiedy zobaczył słońce wschodzące powiedział: „To jest mój Bóg! On jest największy!” Lecz kiedy ono zaszło, powiedział: „O ludu mój! Ja nie jestem winien tego, że wy Jemu dodajecie współtowarzysz! Oto kierowałem swoje oblicze ku Temu, który stworzył niebiosa i ziemię, jako prawdziwie wierzący: Ja nie należę do bałwochwalców” (Sura: Torzody, 76-79).

Postawa wierzącego

Aby być muzułmaninem, to znaczy poddanym Allachowi (muslim), należy uwierzyć w jedność Allaha, w tym sensie, by uznać Go za jedynego Stwórcę, Opiekuna i Żywiciela. Ale sama wiara w to, co nazwano później Tałhid ar-Rububija - nie jest wystarczająca; należy tu dodać sformułowanie Tałhid al-Uluhija. Uznaje się przez nie, że tylko Allah zasługuje na cześć, i nie należy przyjmować za przedmiot kultu żadnych innych rzeczy ani istot.

Zdobywszy wiedzę o jedynym, prawdziwym Allahu, człowiek będzie w Niego nieustannie wierzył i nic nie będzie w stanie doprowadzić go do odrzucenia tej prawdy. Gdy wiara wniknie do ludzkiego serca, spowoduje pewien stan umysłu, którego wynikiem będą czyny. Takie stany umysłu i czyny, potraktowane łącznie, są dowodem prawdziwej wiary. Prorok (PzN) powiedział:

Wiara jest tym, co utrwala się mocno w sercu i znajduje dowody w czynach. Przede wszystkim wśród stanów umysłowych, w jakich znajduje się człowiek, przewodzi uczucie wdzięczności dla Allaha, które może być nazwane istot kultu (ibada). Uczucie wdzięczności jest tak ważne, że niewierzący może być nazwany kafir, co znaczy: ktoś, kto zaprzecza prawdzie, a także ktoś, kto jest niewdzięczny.

Wierzący kocha Allaha i jest Mu wdzięczny za Jego dary. Składa Mu dowody swojej wdzięczności, mając zarazem świadomość, że jego dobre uczynki - zarówno w sensie fizycznym, jak i psychicznym - są zupełnie niewspółmierne do otrzymanych Bożych łask. Człowiek pozostaje zawsze w nie­pewności, czy Allah go nie ukarze" na tym albo na tamtym świecie. Obawia się Allaha, poddając się Mu i służąc z wielką pokorą. Nie może być w takim stanie umysłu, nie myśląc cały czas o Allahu. Tak, więc wspomnienie Allaha jest życiową siłą wiary, a bez tej wiary ono (ziku) słabnie i obumiera.

Koran próbuje rozwijać uczucie wdzięczności poprzez częste powtarzanie atrybutów Allaha. Atrybuty te wymienione są łącznie w następujących wersetach Koranu: On jest Bogiem i nie ma bóstwa oprócz Niego! On zna to, co jest skryte przed istotami stworzonymi i to, co jest widzialne. On jest Miłosierny i Litościwy! On jest Allah i nie ma bóstwa oprócz Niego. Władca Przenajświętszy, Zbawca, Wierny, Zachowujący prawdę, Potężny, Przemożny i Wzniosły! Chwała niech będzie Allahowi On jest ponad to wszystko, co Mu dodają jako współtowarzyszy! On jest Allahem! Stworzycielem, Twórcą, Który nadaje kształty! Jemu się należą najpiękniejsze imiona. Jego to chwalę głoszą wszystkie stworzenia, które są w nie­biosach i na ziemi! On jest potężny i Mądry! (Sura: Zebranie 22-24).

Allah, nie ma bóstwa oprócz Niego - Żyjącego, Istniejącego! Nie chwyta Go drzemka ani sen. Do Niego należy to, co jest w niebiosach, i to co jest na ziemi! A któż się będzie u Niego wstawiaj inaczej, jak za Jego zezwoleniem? On wie, co było przed Nim, i On wie, co będzie po nich, oni nie pojmują z Jego wiedzy niczego, oprócz tego, co On zechce. Jego tron jest tak rozległy jak niebiosa i ziemia, a panowanie nad nim Go nie nuży. On jest Wyniosły, Ogromny! (Sura: Krowa, 255).

O, ludzie Księgi! Nie przekraczajcie granic waszej religii, a o Allahu prawdę tylko mówcie! Jezus Chrystus, syn Maryii, jest tylko posłańcem Allaha i Jego Słowem, które Allah złożył Marii i Duchem, pochodzącym od Niego. Wierzcie, więc w Allaha i Jego posłańców i nie mówcie „Trójca!”. Zaprzestańcie! Tak będzie lepiej dla was, gdyż Allah jest tylko jednym Bogiem! Chwała Mu! On jest zbyt Wyniosły by mieć syna? (Sura: Kobiety,171).

Źródło: Wamy