Świat arabski/muzułmański,
historia tolerancji i rozwoju naukowego 

"Arabowie podbijając ziemie należące do cesarstwa bizantyjskiego, zetknęli się z kulturą antyczną. Byli wyjątkowymi najeźdźcami - nie tylko jej nie niszczyli, lecz dokładali starań, by ją zachować. Aby sprawnie rządzić państwem, pozostawali na zdobytych ziemiach dawnych urzędników. Wykazywali się przy tym niespotykaną w tamtych czasach tolerancją - mieszkańcy terenów dawnego Bizancjum mogli pozostać przy swojej wierze. Nałożona na nich tylko obowiązek płacenia podatku, z którego zwolnieni były muzułmanie. Pod wpływem arabskim nie tylko istniały, ale nawet rozbudowywały się chrześcijańskie klasztory i kościoły. Chrześcijanie i Żydzi zachowywali swe urzędy, a niektórzy dochodzili nawet do najwyższych stanowisk. Arabom udało się stworzyć zwarte państwo, którego jedność umacniał język arabski błyskawicznie upowszechniający się na zdobytych ziemiach."

"[Muzułmanie] zgłębiali tajniki matematyki i medycyny (...) W obu dziedzinach osiągnęli bardzo wysoki poziom wiedzy. To właśnie arabowie wprowadzili do matematyki liczbę zero."

"W wielu miastach arabowie założyli biblioteki. W niektórych przechowywano nawet 200 000 ksiąg. Porównajmy to ze zbiorami wielkich bibliotek na zachodzie Europy: duża bibliotek katedry w Konstancji liczyła w tym czasie 350 tomów, biblioteka katedralna w mieście Bamberg zaledwie 96 tomów."

"(...) W tym czasie przewaga kultury arabskiej nad europejską była ogromna (...)"

"Warto jednak pamiętać, że muzułmanie nie są jedynymi, którzy prowadzili wojny z wyznawcami innych religii, a islam nie jest jedyną religią, wśród której wyznawców pojawiają się fanatycy. W Koranie wiele fragmentów zaleca tolerancję religijną zwłaszcza wobec Żydów i chrześcijan"

"I wreszcie II sura mówi: "Nie ma przymusu w religii". Wydaje się, że w średniowieczu, w kontaktach chrześcijan z Arabami, to właśnie Arabowie częściej stosowali się do nakazów tolerancji, niż chrześcijanie do przykazania miłości nieprzyjaciół. Na ziemiach zajętych przez Arabów chrześcijaństwo pozostało religią tolerowaną, a jego wyznawcy zostali obciążeni jedynie dodatkowym podatkiem. W arabskim szpitalu w X wieku nie robiono żadnej różnicy międzu chorym muzułmaninem, żydem czy chrześcijaninem. Chrześcijanie piastowi najwyższe urzędy, w tym urząd następcy władcy - wezyra i urząd ministra wojny. Tymczasem chrześcijańscy rycerze, którzy w końcu XI wieku wyruszyli na wyprawy krzyżowe do Ziemi Świętej, nie wahali się przed masowym mordowaniem tak muzułmanów, jak żydów."

Źródło: Podręcznik do Historii szkoły gimazjalnej
Tytuł: Świat Średniowieczny
[ Klasa I Część II, Wydawnictwo PWN ]
Autorzy: Krzystyna Starczewska, Ewa Korulska, Piotr Laskowski,
Anna Dzierzgowska, Barbara Nartowska, Marta Ługowska, Tytus Izdebski